De rol van de Omgevingsdienst bij energie en perslucht

Wat doet de Omgevingsdienst?

De Omgevingsdienst is in Nederland verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van milieu en veiligheid. Hun medewerkers zijn experts op thema’s als luchtkwaliteit, geluid, bodem, afval, gevaarlijke stoffen én energie. In deze deepdive zoomen we in op hun rol bij het verduurzamen en verlagen van energiegebruik in de industrie, een thema dat rechtstreeks van invloed is op maakbedrijven die werken met perslucht.

Naleving van milieuwetgeving

De energiebesparingsplicht

Centraal staat de zogenoemde energiebesparingsplicht. Deze wet verplicht bedrijven om diverse energiebesparende maatregelen te nemen die zich binnen vijf jaar terugverdienen. De gedachte daarachter is helder: energieverbruik is een belangrijke bron van CO₂-uitstoot. Door verspilling te voorkomen, leveren bedrijven een directe bijdrage aan de klimaatdoelen van Nederland. Tegelijkertijd profiteren ze zelf van lagere energiekosten. Door de maatregelen te verplichten ontstaat er een eerlijk speelveld waarin verduurzaming niet vrijblijvend is, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Wanneer geldt deze wetgeving?

Niet ieder (maak)bedrijf heeft met deze plicht te maken. De grens ligt bij een verbruik van meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas per jaar. Bedrijven die daarboven zitten, vallen onder de informatieplicht: zij moeten eens in de vier jaar bij de Omgevingsdienst rapporteren welke maatregelen zij hebben genomen. Zo kan de overheid controleren of de energiebesparingsplicht daadwerkelijk wordt nageleefd. Voor kleinere bedrijven geldt deze verplichting niet, omdat hun verbruik te beperkt is om een grote impact te hebben. De volgende informatieronde is in 2027.

De Erkende Maatregelenlijst (EML)

Om bedrijven duidelijkheid te geven, is er de Erkende Maatregelenlijst energiebesparing (EML). Hierop staan concrete technieken en aanpassingen die zich binnen vijf jaar terugverdienen. Voor de Omgevingsdienst is de EML hét toetsingskader bij inspecties. Voor bedrijven biedt de lijst houvast: je weet vooraf welke maatregelen gelden en dat het investeringen zijn die zich terugverdienen in kosten én energie. Het resultaat: minder CO₂-uitstoot, lagere energierekeningen en een toekomstbestendige bedrijfsvoering.

Verplichte maatregelen voor persluchtgebruikers

Voor persluchtgebruikers zijn in de EML acht maatregelen opgenomen. Dit zijn stuk voor stuk praktische verbeteringen die relatief eenvoudig zijn toe te passen en die direct voordeel opleveren in de dagelijkse praktijk. Vijf van deze maatregelen gaan specifiek over persluchtinstallaties, deze lichten wij graag voor je toe.

1. Vergroot de persluchtbuffer

Een groter buffervat zorgt voor meer opslagcapaciteit, waardoor de compressor minder vaak start en stopt. Dat voorkomt dat de machine onnodig in nullast draait.
Voordeel: minder slijtage, een stabielere installatie en een lager energieverbruik.

Huidige situatie:

Er is een persluchtcompressor met aan/uit-schakelaar aanwezig zonder buffervat of met een te klein buffervat. Hierdoor draait de persluchtinstallatie minimaal 15 minuten per bedrijfsuur in nullast. Bij vergroting van de buffer is het uitgangspunt om maximaal 5 minuten aaneengesloten in nullast te draaien.

Economische randvoorwaarden: 

  • Zelfstandig moment: bij meer dan 4.100 bedrijfsuren van het persluchtnet per jaar.

  • Natuurlijk moment: bij meer dan 3.400 bedrijfsuren van het persluchtnet per jaar.

Technische randvoorwaarden:

  • Er is voldoende ruimte nabij de persluchtcompressor om een persluchtbuffervat te plaatsen.

  • De persluchtvraag is gemiddeld gezien variabel gedurende een bedrijfsuur.

  • De persluchtcompressor heeft een vermogen van minimaal 10 kW. 

2. Sluit het systeem af buiten werktijden

Met een afsluiter en tijdschakelaar wordt voorkomen dat het persluchtnet onder druk blijft staan buiten productie-uren.
Voordeel: geen verspilling van energie in de avond en het weekend, én minder kans op lekkages. 

Huidige situatie
Er is een centraal persluchtnet aanwezig dat geheel of deels onder druk staat buiten gebruikstijden.


Economische randvoorwaarden
niet van toepassing


Technische randvoorwaarden
De op het persluchtnet aangesloten apparaten en machines zijn geschikt om zonder persluchtdruk buiten bedrijf stil te staan. 

3. Zet een flow-drukregelaar in

Een flow-drukregelaar voorkomt dat de systeemdruk hoger wordt ingesteld dan nodig. Dit verlaagt zowel het verbruik als het risico op lekkages.

Huidige situatie

Er is een persluchtnet met een centrale toerengeregelde persluchtcompressor(en) en buffervat aanwezig, waarbij een flowdrukregelaar ontbreekt

Economische randvoorwaarden

Zowel natuurlijk als zelfstandig moment: bij meer dan 3.700 bedrijfsuren van het persluchtnet per jaar.

Technische randvoorwaarden

  • Het vermogen van de compressor is ten hoogste 45 kW

  • Het persluchtgebruik is maximaal 7 m³/min.

  • In het persluchtnet vinden hoge drukvallen plaats door grote persluchtafname

4. Laat de compressor koude lucht aanzuigen

Door een luchtkanaal direct op de aanzuigzijde te plaatsen kan de compressor buitenlucht of lucht uit een onverwarmde ruimte gebruiken. Koudere lucht kost minder energie om samen te persen dan warme lucht.
Voordeel: direct merkbare energiebesparing zonder verlies van capaciteit.

Huidige situatie
Er is een centraal persluchtnet aanwezig met een persluchtcompressor van ten minste 7,5 kW die warme lucht aanzuigt vanuit de ruimte waarin deze is opgesteld.


Economische randvoorwaarden

  • Zowel natuurlijk als zelfstandig moment

  • bij meer dan 3.000 bedrijfsuren van de persluchtcompressor per jaar


Technische randvoorwaarden

De compressor staat binnen 5 m van een buitenmuur.

De rol van ALUP Kompressoren

Wet- en regelgeving kan voor bedrijven soms complex en tijdrovend aanvoelen. Bij ALUP Kompressoren zien we het als onze taak om dit proces te vereenvoudigen. Onze vertegenwoordigers en technici zijn goed op de hoogte van de energiebesparingsplicht en de maatregelen die daarbij horen. We helpen klanten niet alleen bij het kiezen en installeren van de juiste compressor, maar denken ook mee wanneer de Omgevingsdienst aanvullende eisen stelt.

Zo bieden we oplossingen die voldoen aan de wettelijke verplichtingen, én die bedrijven helpen hun persluchtinstallatie zo energie-efficiënt en toekomstbestendig mogelijk te maken. Want uiteindelijk gaat het niet alleen om compliance, maar ook om betrouwbaarheid, duurzaamheid en inventieve oplossingen die de bedrijfsvoering versterken.

Heeft u vragen?

Twijfelt u over de juiste compressor voor uw toepassing? Onze experts helpen u graag bij het maken van een weloverwogen keuze die uw processen verbetert en uw operationele efficiëntie verhoogt.

Met meer dan honderd jaar ervaring in perslucht bieden wij een compleet assortiment: schroefcompressoren, zuigercompressoren, olievrije compressoren en luchtbehandelingsoplossingen. Daarnaast hebben we diverse serviceopties om aan al uw persluchtbehoeften te voldoen.

Vertrouw op onze expertise voor betrouwbare, hoogwaardige oplossingen. Altijd toonaangevend en innovatief. Met meerdere (smart)connectiviteitsopties hebben wij gegarandeerd een oplossing die bij uw situatie past.

Neem vandaag nog contact met ons op voor persoonlijk advies en antwoord op al uw vragen.

Ontdek meer onderwerpen